Spoiler Ne Demek?

Spoiler, son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz ve kullandığımız bir sözcüktür. İngilizce kökenli bir sözcüktür ve İngilizcede pek çok anlama karşılık gelmektedir. Ancak biz Türkçede “sürpriz bozan” anlamında kullanmaktayız. “Spoiler yemek” ve “spoiler vermek” olarak dilimize girmiştir. Örneğin, bir kitap okuyorsunuz ve sonunda neler olacağını merak ediyorsunuz. Ancak herhangi bir şekilde bu kitabın sonucunda neler olduğunu öğrendiğinizde spoiler yemiş oluyorsunuz. Başkası için bu durum geçerli olduğunda, diğer bir deyişle başkasının kitabının sonunu siz söylediğinizde spoiler vermiş oluyorsunuz. Bu durum yalnızca kitap için geçerli değildir. Film, dizi, oyun ve akıllara gelebilecek her türlü şey için, ilerleyen zamanlarında alınacak hazzı etkileyen bilgiler spoiler olarak isimlendirilmektedir.

SPOILER UYARISI (SPOILER ALERT)

Bir kitap okumaya başlamadan önce ya da film seçimi yaparken, öncesinde bilgi almak istenir. Bu bilgiler; kitabın veya filmin konusu, nerede geçtiği, önceden okuyanların veya izleyenlerin sevip sevmediği gibi başlıklar olarak sıralanabilmektedir. Önceden öğrenmek istediğimiz bilgileri en sağlıklı şekilde yorumlardan öğrenebiliriz. Ancak yorumu yapan kötü niyetle yazmış olmasa da filmin veya kitabın sonu hakkında bilgi verebilmektedir. Yeni başlayacak bir kişi için bu durum heves kırıcı olmaktadır. Bu durumun önüne geçmek için spoiler uyarısı geliştirilmiştir. Yorum kısmının olduğu yerlere spoiler uyarısı konulmaktadır. Farklı bir şekli ise yalnızca spoiler içeren yorumlara bu uyarı yerleştirilmektedir. Böylece kimse, film veya kitap için öncesinde heyecanını kaybetmemiş olur.

SPOILER YEMEK

Spoiler yemek, hoş karşılanan bir durum değildir. Bu ifadeyi bir örnekle açıklayalım. İki yıl önce başlamış ve şu zamanlarda final bölümü yayınlanan bir dizi olduğunu varsayalım. Ancak bu diziye siz yeni başladınız ve final bölümüne henüz gelmediniz. Final bölümünde olan olaylar oldukça heyecan verici veya şaşırtıcı olabilir. Twitter gibi mecralarda dizinin yeni yayınlanan finali hakkında konular dönebilir. Dizinin sonundaki olay hakkında istemeden bilgi sahibi olursunuz. Bu duruma “spoiler yemek” denmektedir. Spoiler yedikten sonra izlediğiniz diziyi bırakmak isteyebilirsiniz. Tabi ki bahsedilen olay spoiler yeme şekillerinden yalnızca birisiydi. Vizyona girmesi için sabırsızlıkla beklediğiniz bir film için de aynı durum söz konusu olabilir. Bir önceki seanstan çıkan iki kişinin film hakkında konuştuklarına kulak misafiri olursanız yine spoiler yemiş olursunuz. Anlık bir hayattan soğuma hissi ile bu durumu atlatmak mümkün tabi ki. Sonuçta hepimiz batacağını bile bile Titanic izlemedik mi? Ancak umuyoruz ki hiçbir zaman spoiler yemez ve izleyeceğiniz diziye ya da filme, okuyacağınız kitaba her zaman büyük bir hevesle devam edersiniz.

SPOILER VERMEK

Son dönemde spoiler vermek büyük bir intikam aracı olarak kullanılabilir. Sevmediğiniz kişilere, izlediği dizinin sonunu söylerseniz kendisini çıldırtmış olursunuz. Bazı kişiler ise spoiler vermekten zevk alabilir. Ancak bazen iyi niyetle spoiler verildiği durumlar da olabilmektedir. Çok merakla beklenen bir filmin sonu tatmin edici gelmediyse filmin sonunu söyleyip diğer kişileri vakit kaybından kurtarabilirsiniz. Bir kitap için de benzer şekilde örnek vermek mümkündür. Kitap sürükleyici ilerlemiyorsa, sonunda herhangi bir gelişme olmuyorsa, kapağına veya adına aldanan kişileri beklentiden kurtarabilirsiniz. Yine de bizler çok gerekli değilse spoiler vermemenizi tavsiye ederiz.

NEDEN “SPOILER” KELİMESİNİ KULLANIYORUZ?

Aslında spoiler kelimesi yabancı dizilerin yaygınlaşması ile hayatımıza girmiştir. Özellikle son birkaç yıldır bu kelime sık sık kulaklarımıza çalınmakta. Güzel Türkçemizde spoiler yerine kullanabileceğimiz birçok sözcük var. Örneğin, ipucu kelimesi spoiler kelimesini kullandığımız anlamı karşılamaktadır. Türkçe kelimeler kullanmak her yabancı sözcük için geçerlidir. Yabancı dizilere, filmlere kapılarak başka dillerin sözcüklerini dilimize taşımamalıyız.